De meest bijzondere Rwandese festivals en evenementen

1. Kwita Izina - Musanze

De meest bijzondere tijd om Volcanoes National Park te bezoeken is tijdens de jaarlijkse gorilla naamgevingsceremonie, of wel Kwita Izina, waar pasgeboren berggorilla's officieel een naam krijgen. Het unieke evenement viert de grote stappen die Rwanda heeft gezet op het gebied van gorilla bescherming en erkent de grote uitdagingen die nog steeds bestaan.

Kwita Izina vindt meestal plaats in september bij de stad Musanze. Tijdens de ceremonie worden de namen van de pasgeboren gorilla’s onthuld, die vaak symbolische betekenissen hebben die verband houden met natuurbehoud, cultuur of de kenmerken van de gorilla zelf. Naast de naamgeving zijn er verschillende culturele optredens, traditionele Rwandese dansen en toespraken van natuurbeschermers

Reizigers kunnen de ceremonie bijwonen door een kaartje te kopen via de Rwanda Development Board. Naast het bezoeken van Volcanoes National Park en een indrukwekkende gorillatrekking te doen, kun je tijdens Kwita Izina deelnemen aan diverse activiteiten zoals conservatie-evenementen en culturele festivals en markten in Musanze.

Wanneer: september

2. KigaliUP - Kigali

Elk jaar, op een jaarlijks variërende datum in de noordelijke zomermaanden, transformeert Kigali in een swingend centrum voor reggae-, blues-, hiphop- en popmuziek. Sinds de lancering in 2011 is KigaliUP snel uitgegroeid tot Rwanda’s belangrijkste muziekfestival, en een van de beste in Afrika. Lokale en internationale artiesten reizen naar de stad af om deel te nemen aan dit festival dat, ondanks de duizenden fans die er jaarlijks op af komen, nog steeds een intieme, persoonlijke sfeer heeft. Grote kans dat de mensen die je gisteravond op het podium zag ineens naast je staan te swingen!

Wanneer: de noordelijke zomermaanden

3. Rwanda Film Festival - Kigali

Het Rwanda Film Festival, in de volksmond ook wel “Hillywood” genoemd, brengt al meer dan tien jaar films uit heel Rwanda, Afrika en de rest van de wereld naar het dynamische Kigali. Hoewel er ook internationale films worden vertoond ligt de nadruk op Afrikaanse verhalen en Rwandese filmmakers. Zij krijgen een platform om hun werk te tonen en de groeiende filmindustrie in Rwanda te promoten. Hoewel het festival in Kigali gevestigd is, blijft het daar niet bij: het festival reist af naar dorpen en steden door heel Rwanda, waar ze films vertonen en workshops houden in hun eigen pop-up bioscopen.

Het festival wordt vaak in juli of augustus gehouden, maar de exacte data variëren per editie. Als reiziger kun je deelnemen aan workshops en Q&A’s en films bekijken bij openluchtvertoningen. Sommige vertoningen zijn gratis bij te wonen, voor anderen betaal je voor een toegangskaartje tussen de 2 en 5 euro.

Wanneer: juli / augustus

4. Hobe Rwanda Festival - Kigali

Als je op zoek bent naar een stukje echte Rwandese creativiteit, dan is het Hobe Rwanda Festival de place to be. Sinds de oprichting in 2013 is het tweedaagse festival een geliefd onderdeel geworden van de culturele kalender van Kigali, en biedt het een podium aan lokale muzikanten, artiesten en dansers. Tijdens Hobe Rwanda kun je als bezoeker genieten van muziekoptredens, dansvoorstellingen, kunsttentoonstellingen en culturele workshops verspreid over heel Kigali.

Door deel te nemen aan het Hobe Rwanda Festival krijg je een diepgaand inzicht in de Rwandese cultuur en kun je genieten van de gastvrijheid en creativiteit van de lokale bevolking. Het is een unieke kans om je reis te verrijken met authentieke ervaringen die je nog lang zal bijblijven. Toegangsprijzen en specifieke data van het festival verschillen elk jaar, dus hou de officiële communicatiekanalen van het festival in de gaten.

Wanneer: september

5. Umuganda - Landelijk

Umuganda is een Rwandese traditie van gemeenschapsdienst, die plaatsvindt op de laatste zaterdag van elke maand van 08:00 tot 12:00 uur. Het woord "Umuganda" betekent letterlijk "samen komen met een gemeenschappelijk doel" in het Kinyarwanda. Het idee achter Umuganda is dat elke burger een paar uur per maand bijdraagt aan het welzijn van de samenleving door middel van vrijwilligerswerk. Dit kan variëren van het schoonmaken van straten tot het bouwen van scholen en huizen voor kwetsbare gemeenschappen. Vaak is er na afloop een gemeenschapbijeenkomst waar lokale bewoners socializen. 

Veel bezoekers merken op hoe ongelooflijk schoon de straten van Rwanda zijn, en Umuganda is een van de belangrijkste redenen hiervoor. Omdat de hele gemeenschap maandelijks meedoet, wordt vuilnis opgeruimd en worden publieke ruimtes netjes gehouden. Umuganda heeft daarnaast na de genocide in 1994 veel bijgedragen aan het bevorderen van eenheid en samenwerking tussen burgers in Rwanda.

Wanneer: elke laatste zaterdag van de maand

6. International Peace Marathon - Kigali

De Kigali International Peace Marathon is een jaarlijks hardloopevenement dat sinds 2005 plaatsvindt in Kigali. Het evenement staat symbool voor de veerkracht en wederopbouw van Rwanda na de genocide van 1994 en bevordert vrede en eenheid door sport. ​Er vindt een marathon, een halve marathon en een Fun Run van tien kilometer plaats. Het parcours loopt door verschillende delen van Kigali, waardoor deelnemers de stad en haar omgeving kunnen ervaren. Het is niet alleen een sportief evenement, maar geeft reizigers ook de mogelijkheid om de gastvrijheid en cultuur van Rwanda mee te maken. Je kunt zelfs meedoen aan de marathon, halve marathon of fun run!

Wanneer: juni

7. Pan-African Dance Festival (FESPAD) - Kigali

Het Pan-African Dance Festival (FESPAD) is een tweejaarlijks evenement in Rwanda dat sinds 1998 de diversiteit en rijkdom van Afrikaanse dans en cultuur viert. Het festival brengt dansgroepen en artiesten uit verschillende Afrikaanse landen samen om zowel traditionele als moderne dansstijlen te presenteren tijdens dansvoorstellingen en workshops. Je kunt tijdens FESPAD bijvoorbeeld de iconische Intore dans bewonderen, een traditionele dans waarbij dansers een hoofdtooi dragen van gouden sisal, die de manen van een leeuw symboliseert.

Het festival staat in het teken van culturele uitwisseling, waarbij artiesten en bezoekers de kans krijgen om ideeën en ervaringen te delen, wat bijdraagt aan een groter begrip en waardering voor elkaars culturele achtergronden. Voor de reiziger die op zoek is naar een unieke culturele ervaring biedt FESPAD een perfecte gelegenheid. De toegang tot FESPAD-evenementen varieert. Sommige voorstellingen en activiteiten zijn gratis toegankelijk voor het publiek, terwijl voor andere mogelijk een toegangsprijs wordt gevraagd.

Wanneer: juli

8. Umuganura (oogstfestival) - Landelijk

Umuganura, ook wel bekend als het oogstfestival, is een van de oudste culturele tradities in Rwanda. Dit jaarlijkse evenement, dat teruggaat tot meer dan duizend jaar geleden, vindt plaats op de eerste vrijdag van augustus en markeert het begin van het oogstseizoen.

Traditioneel draait Umuganura om het delen van de eerste vruchten van de nieuwe oogst en dankbaarheid tonen voor de zegeningen van het afgelopen jaar. Tegenwoordig is de viering geëvalueerd en draait het om alle prestaties in verschillende sectoren die bijdragen aan de ontwikkeling van Rwanda. Tijdens de viering kun je traditionele dansen en muziek, culturele tentoonstellingen en gemeenschappelijke maaltijden bijwonen. Hoewel Umuganura in het hele land wordt gevierd, zijn de meest uitgebreide vieringen vaak te vinden in steden als Kigali en Butare. Het festival is een unieke kans om getuige te zijn van eeuwenoude tradities die nog steeds een centrale rol spelen in het moderne Rwanda.

Wanneer: eerste vrijdag van augustus

Tips voor een bezoek aan een festival in Rwanda

1. Plan je reis op tijd - Houd officiële websites en social media van de festivals in de gaten om te weten wanneer ze precies plaatsvinden. Rwanda trekt steeds meer bezoekers voor populaire vieringen zoals Kwita Izina, KigaliUP en de Peace Marathon, waardoor accommodaties en vluchten snel volgeboekt zijn.

2. Respecteer de lokale tradities - Hoewel Rwanda open en modern is, wordt bescheiden kleding gewaardeerd, vooral bij traditionele evenementen zoals Umuganura of Kwita Izina. Festivals met veel locals vragen soms om iets conservatievere kleding dan bijvoorbeeld een westers muziekfestival.

3. Bereid je voor op het klimaat  - Rwanda heeft een gematigd tropisch klimaat, maar festivals kunnen plaatsvinden in warme of regenachtige periodes. Check de weersvoorspelling en neem lichte, ademende kleding en een regenjas mee, vooral als je een buitenfestival bezoekt zoals Kwita Izina of FESPAD.

4. Zorg voor voldoende contant geld  - Niet alle festivals accepteren creditcards of digitale betalingen. Neem Rwandese francs (RWF) mee voor eten, drinken en eventuele souvenirs. In Kigali zijn ATM’s beschikbaar, maar in afgelegen gebieden kan dit lastiger zijn.

5. Leer een paar woorden Kinyarwanda - Rwanda’s officiële talen zijn Kinyarwanda, Engels en Frans. De meeste lokalen spreken Engels, maar een paar Kinyarwanda-zinnen kunnen je helpen om snel een band te vormen:

• Muraho - Hallo

• Amakuru? - Hoe gaat het?

• Murakoze - Dank je wel