In Darwin's voetsporen: ontdek 10 unieke dieren van de Galápagos

De unieke biodiversiteit van de Galápagos eilanden

De biodiversiteit van de Galápagos eilanden is ontstaan door de geïsoleerde ligging, vulkanische oorsprong en de variërende klimaten en hoogtes. De dieren hebben zich volledig aangepast aan de omstandigheden op de eilanden.

De eerste dieren op de Galápagos eilanden waren waarschijnlijk zeedieren en reptielen, die over de oceaan dreven op vegetatiematjes of andere drijvende materialen. Deze dieren legden de basis voor de unieke biodiversiteit die de Galápagos eilanden vandaag de dag kenmerken. 

“Van reuzenschildpadden, zeeleguanen tot verschillende vogelsoorten. Ontdek de dieren op de Galápagos eilanden die nergens anders ter wereld voorkomen!”

De evolutietheorie van Charles Darwin

Natuuronderzoeker Charles Darwin ontdekte in 1835 de evolutietheorie - soorten evolueren door natuurlijke selectie, waarbij de dieren met gunstige eigenschappen overleven en hun kenmerken doorgeven aan hun nakomelingen. Darwin kwam tot de conclusie dat de dieren opmerkelijke aanpassingen hadden gemaakt aan hun specifieke leefomgevingen. In dit blog hebben wij 10 dieren, met ieder unieke eigenschappen, op een rijtje gezet.

1. Reuzenschildpadden

Met een gewicht tot 400 kg en een lengte van 2 meter is de Galápagos reuzenschildpad de grootste van de landschildpad soorten die vandaag de dag leven. De reuzenschildpadden kunnen tot wel honderd jaar oud worden. Het aantal reuzenschildpadden is in de afgelopen jaren sterk afgenomen, maar gelukkig zijn er beschermde gebieden waar de dieren vrij rondlopen. In het broedcentrum “The Galapaguera” op het eiland San Cristobal leer je meer over het belang van de reuzenschilpadden en ontdek je hoe elke soort uniek is. Met geluk tref je reuzenschildpadden aan die rondscharrelen in deze semi-natuurlijke omgeving. In het Charles Darwin Research Station, op het eiland Santa Cruz, worden reuzenschildpadden gehouden als onderdeel van een conservatieprogramma om de bedreigde dieren te beschermen en te herstellen. De schildpadden worden hier in gevangenschap grootgebracht tot ze zelfstandig het wild in kunnen. Je kunt de reuzenschildpadden ook in het wild spotten op de eilanden Santa Cruz en Isabela, waar ze voornamelijk te vinden zijn langs de hooglanden en in de modderpoelen. De dieren spelen een belangrijke rol in het ecosysteem van de Galápagos door vegetatie te verspreiden en te beheren. 

2. Darwinvinken

Tijdens de reis van Charles Darwin naar de Galápagos eilanden, merkte hij verschillende soorten vinken op die nu bekendstaan als "Darwinvinken". Hij ontdekte dat deze vinken opmerkelijke variaties in snavelvorm en -grootte hadden, afhankelijk van hun voedselbronnen en leefomgeving. De snavels variëren van sterk en dik voor het kraken van zaden tot dun en scherp voor het vangen van insecten. De diversiteit in snavelvormen bij de vinken hielp Darwin te begrijpen hoe de dieren op de Galápagos eilanden zich kunnen aanpassen aan hun omgeving. In totaal zijn er 13 verschillende soorten darwinvinken die alleen op de Galápagos eilanden te vinden zijn.

3. Zeeleeuwen 

Zeeleeuwen zijn de meest voorkomende zoogdieren op de Galápagos eilanden, je ziet ze letterlijk overal! Het zijn sociale dieren die in kolonies leven en bevinden zich vaak op het strand of op bankjes in de omgeving. Grote kolonies zeeleeuwen vind je voornamelijk op San Cristóbal en Bartolomé. Wist je dat je op bepaalde eilanden kunt snorkelen met de zeeleeuwen? Breng een bezoek aan Loberia Beach, het strand van San Cristobal. Neem een duik in het water en waarna de zeeleeuwen nieuwsgierig om je heen dartelen. Zeeleeuwen zijn erg goede zwemmers en duikers; ze kunnen snelheden bereiken tot 40 km/u en duiken tot wel 200 meter diep. Tijdens het snorkelen ben je getuige van hun behendigheid onder water!

4. Blauwvoetgent

De naam zegt het al; de poten van deze vogelsoorten zijn blauw. De blauwvoetgent is een iconische vogel van de Galápagos en je vindt ze het hele jaar door op verschillende eilanden, waaronder Isabela, San Cristóbal en Santa Cruz. De blauwvoetgent is een vogel die geliefd is vanwege zijn unieke uiterlijk en interessante gedrag. Tijdens het broedseizoen maken de mannelijke blauwvoetgenten een opvallend paringsritueel om vrouwtjes aan te trekken. Ze heffen hun blauwe poten ritmisch op en neer, presenteren hun nestmateriaal en maken verschillende geluiden om vrouwtjes aan te trekken.

5. Fregatvogel

De fregatvogel is een grote zeevogel met opvallende vliegeigenschappen. Met een vleugelspanwijdte tot 2,3 meter en slanke vleugels, kunnen de dieren lang over de oceaan zweven zonder te landen. Een mannetjes fregatvogel is te herkennen aan zijn opgeblazen rode keelzak en een vrouwtje aan haar witte onderbuik. Met het gekletter van de snavel trekken de mannelijke fregatvogels de vrouwtjes aan in het broedseizoen. Vrouwelijke fregatvogels houden het overzicht vanuit de lucht en wanneer zij zich aangetrokken voelen, landen ze naast het mannetje. Een leuk feitje over de fregatvogels is dat ze kunnen slapen in de lucht. Dit komt doordat ze tijdens lange vluchten de helft van hun hersenen kunnen laten rusten, ook wel “unihemiferisch slapen” genoemd. De zeevogels blijven hierdoor alert voor navigatie en mogelijke gevaren, terwijl ze voldoende rust krijgen om lange vluchten over de oceaan te doorstaan.

6. Zeeleguanen

Op de Galápagos-eilanden vind je de Marine Iguana; de enige leguaan soort die het vermogen heeft ontwikkeld om te kunnen zwemmen en nergens anders ter wereld voor komt. De zeeleguanen leven in groepen en bevinden zich vaak op de rotsen van de eilanden om hun lichaamstemperatuur te verhogen nadat ze uit de koude zee komen. Ze zijn te herkennen aan hun zwartgrijze huid die ervoor zorgt dat ze warmte langer vasthouden. De dieren zijn het hele jaar te spotten op de Galápagos eilanden. De kleine eilandengroep Tintoreras is een belangrijke broedplaats, waar je de dieren van dichtbij kunt aanschouwen. Van januari tot maart beginnen de zeeleguanen met paren. Vrouwtjes zeeleguanen graven nesten in zandige gebieden of in de zachte grond tussen de rotsen, vaak op stranden, om hun eieren te leggen. De baby-zeeleguanen komen dan ongeveer drie maanden later uit. De jonge zeeleguanen graven zichzelf uit het nest en haasten zich naar de rotsen om beschutting te zoeken tegen roofdieren.

7. Landleguaan

De landleguaan is een opmerkelijk reptiel van de Galápagos-eilanden. Er zijn drie soorten landleguanen op de eilanden te spotten die je nergens anders vindt: de Galápagos-landleguaan, de Santa Fe-landleguaan en de roze-kleurige landleguaan. Landleguanen zijn meestal geelbruin met donkere vlekken en hebben een robuust lichaam met krachtige poten. Ze kunnen tot 1,2 meter lang worden en leven op droge, rotsachtige gebieden met struikgewas en cactussen. De dieren staan bekend om het eten van de schijfcactus, inclusief de stekels. De landleguaan komt voornamelijk voor op de eilanden Santa Cruz, Isabela en South Plaza. De landleguanen vallen onder bedreigde diersoorten, omdat andere dieren jagen op de landleguanen. In het Charles Darwin Research Station worden onderzoeksprogramma's uitgevoerd om de populaties van deze dieren te herstellen en te beschermen. Je kunt hier de landleguanen, reuzenschildpadden en andere dieren van dichtbij bekijken.

8. Galápagospinguïns

De pinguïns die je op de Galápagos eilanden tegenkomt zijn endemisch - je vindt ze alleen op de Galápagos eilanden. Hierdoor zijn de pinguïns de meest zeldzame en bedreigde pinguïnsoorten ter wereld. De grootste kolonies Galápagospinguïns vind je op Isabela met kleinere kolonies op Bartolomé. Ze hebben verschillende aanpassingen ontwikkeld om te overleven in de warme wateren van de Galápagos, waaronder een hogere tolerantie voor warmte en specifieke jachttechnieken. De pinguïns zoeken schaduw onder rotsen en in holen om te ontsnappen aan de tropische zon en duiken tot wel 60 meter diep om kleine vissen te vangen. Het zijn ook de enige pinguïnsoorten met geen vast broedseizoen. Hun voortplanting hangt grotendeels af van de voedselbeschikbaarheid, die wordt beïnvloed door de oceaanstromingen en andere klimaatomstandigheden. Over het algemeen vindt de paring plaats tussen mei en januari, met een piek in de koudere maanden wanneer er meer voedsel beschikbaar is. De Galápagospinguïns nestelen dan in schaduwrijke spleten en holen om hun eieren en jongen te beschermen tegen de tropische hitte.

9. Galápagosalbatros

De Galápagosalbatros is een indrukwekkende zeevogel die uitsluitend broedt op het eiland Española in de Galápagos Archipel. De Galápagosalbatros kan zo’n 90 centimeter lang worden, wat het de grootste vogel van de Galápagos eilanden maakt. Het gedrag en de paringsdansen van de dieren maakt ze erg geliefd onder bezoekers. De paringsdans begint met klikkende en kletterende snavels tegen elkaar aan waarna ze hun koppen sierlijk heen en weer zwaaien. Ze wijzen hun snavel omhoog naar de lucht en lopen cirkels om elkaar heen. Deze dans helpt bij het versterken van de band tussen de dieren en zorgt ervoor dat ze synchroon werken tijdens het broedseizoen. Het paringsseizoen van de Galápagosalbatros vindt plaats van april tot december. Tijdens deze periode komen de vogels samen op het eiland Española, de enige plek waar ze broeden. 

10. Galápagos krab

De Galápagos krab is te herkennen aan zijn opvallende rood-oranje, met blauwe uiterlijk. Jonge krabben zijn wat donkerder en meer gecamoufleerd, omdat ze kwetsbaarder zijn voor roofdieren. Door hun donkerdere en meer gecamoufleerde kleur, kunnen ze zich beter verbergen in de rotsachtige en vulkanische omgeving. De krab komt voor op elk strand van de Galápagos kustlijn en is het hele jaar door te spotten. Een leuk feitje over de krabben is dat ze vaak gespot worden met zeeleguanen. De krabben eten de dode huid van de zeeleguanen, terwijl de zeeleguanen de ongedierte laten verwijderen. De krabben staan bekend om hun snelheid en behendigheid, wat helpt om snel weg te glippen van roofdieren en golven.

Praktische tips voor dieren spotten op de Galápagos eilanden

De eilandengroepen

De Galápagos bestaat uit 13 grote eilanden en talloze kleinere eilanden waar je de dieren kunt spotten. Elk eiland heeft zijn eigen charme en unieke fauna, waardoor je een variatie aan dieren kunt tegenkomen. Populaire eilanden voor het spotten van dieren zijn Isabela, Santa Cruz, Bartolomé en San Cristóbal.

Beste reistijd

De beste tijd van het jaar om de dieren te spotten is afhankelijk van de nest-, parings-, en broedseizoenen. Zo zijn de dieren het hele jaar door te zien op de Galápagos eilanden.